Een scheiding is al vervelend genoeg. Wat zijn de gevolgen voor je hypotheek als je gaat scheiden? Wordt je woning verkocht of kan een van de partners bij scheiding de hypotheek overnemen. Die krijgt dan wel te maken met de nieuwe hypotheekregels die sinds 1 januari 2013 van kracht zijn.
Bij het kopen van een huis, samenwonen en trouwen denken de meeste mensen wél na over wat er kan gebeuren als een van de partners overlijdt of arbeidsongeschikt wordt. Daarom sluiten de meeste mensen een overlijdensrisicoverzekering af. Maar bijna niemand denkt op dat moment na over de gevolgen van een scheiding voor de hypotheek.
Hypotheekadviseurs beginnen daar vaak niet over of gaan onvoldoende in op de gevolgen van een scheiding voor de hypotheek, bleek uit een onderzoek van onder meer de Nationale Hypotheek Garantie in augustus 2019. Slechts 13 procent van de ondervraagden zei volledig op de hoogte te zijn van de gevolgen van een scheiding voor de hypotheek.
Scheiden, hypotheek en je hypotheekadvies
Logisch ook, want het kopen van je eerste gezamenlijke huis is een feest en je bent blij met elkaar. Toch zullen financieel adviseurs in een adviesgesprek al wijzen op de gevolgen van een scheiding voor de hypotheek.
Je kunt op de kosten besparen door hypotheekadvies online af te nemen bij onder meer Frits, Hypotheekvisie, Aegon (afspraak met Aegon-adviseur of onafhankelijke adviseur), Nationaalbespaarcentrum, Hypotheekoversluiten en Hypotheek-Rentetarieven.nl.
Zo kan het interessant zijn om de woning op één inkomen te kopen, of niet op beider naam te zetten. Dat scheelt bij een scheiding veel gedoe. Maar bij de huidige huizenprijzen is het kopen van een huis op één inkomen vaak niet mogelijk. Bovendien kun je voor woningen die in 2022 duurder zijn dan 355.000 euro geen Nationale Hypotheek Garantie krijgen. En met de stijgende huizenprijzen wordt dat NHG-plafond elk jaar een stukje hoger.
Selecteer een goede hypotheekverstrekker
Ook zal je hypotheekadviseur je er bij het kopen van je huis al op wijzen om een hypotheekverstrekker te kiezen die flexibiliteit en maatwerk kan leveren. Niet elke bank of hypotheekverstrekker biedt daarvoor de ruimte.
Ook kan het verstandig zijn om allebei te blijven werken. Daardoor blijf je economisch zelfstandig en heb je misschien meer mogelijkheden om na een scheiding de hypotheek over te nemen of de ander uit te kopen.
Begin dus al bij het kopen van je huis en het afsluiten van je hypotheek na te denken over de gevolgen van een scheiding. Dat is niet romantisch, maar wel heel nuttig. Wat zijn de gevolgen voor je hypotheek als je gaat scheiden? Dat gaan we hieronder uitleggen.
Hypotheekadvies bij scheiding nodig
Niet alleen juridisch advies, maar ook hypotheekadvies is bij een scheiding eigenlijk onontkoombaar. Gezien de complexiteit van de combinatie scheiden en een hypotheek, is hypotheekadvies bij scheiding vaak duurder dan wanneer je als starter hypotheekadvies nodig hebt.
Het is ook belangrijk om direct je hypotheekadviseur en je geldverstrekker op de hoogte te brengen dat je gaat scheiden. Daardoor kun je betalingsproblemen voorkomen en kan er vroegtijdig naar oplossingen gezocht worden.
Hypotheek bij scheiden oversluiten vanwege lage rente?
Vraag ook advies of het interessant is om na het scheiden je hypotheek over te sluiten. Grote kans dat de hypotheekrente sinds het begin van je huidige rentevaste periode gedaald is. Een lagere hypotheekrente drukt je maandlasten, waardoor je na je scheiding misschien ook met één inkomen de hypotheeklasten kunt betalen.
Bekijk actuele hypotheekrentes en vraag een hypotheekofferte op om te kijken hoeveel hypotheek je na je scheiding kunt krijgen.
Scheiding en verkoop van de woning
Als beide partners samen eigenaar zijn van de woning, zijn er bij een scheiding twee mogelijkheden. De eerste mogelijkheid is om de woning te verkopen. Beide ex-partners draaien op voor een eventuele restschuld of mogen een eventuele overwaarde verdelen. Wellicht valt een restschuld te verrekenen met pensioenaanspraken, die bij een scheiding ook verdeeld moeten worden, of met de partneralimentatie.
Je ex uitkopen en de hypotheek overnemen
De tweede mogelijkheid is dat een van de ex-partners in de woning blijft en bij het scheiden de hypotheek overneemt. Voor het overnemen van de hypotheek van je ex hoef je niet langs de notaris. Je hoeft ook geen overdrachtsbelasting te betalen. Is er sprake van overwaarde? Dan moet de blijvende ex-partner de vertrekkende ex uitkopen. Door de stijgende huizenprijzen in combinatie met nieuwe hypotheekregels en strengere leennormen wordt het voor blijvende ex-partners lastiger om de overwaarde uit te betalen en de hypotheek rond te krijgen. En dan moet het huis alsnog verkocht worden. Lees ook: Hoeveel hypotheek kan ik krijgen?
Nieuwe hypotheek bij scheiding
Als je voor het overnemen van het deel van je ex-partner een extra hypotheek neemt of de bestaande hypotheek verhoogt, krijg je voor die extra hypotheek te maken met de nieuwe hypotheekregels die sinds 1 januari 2013 gelden. Je moet met die nieuwe hypotheek dus direct beginnen met aflossen. Anders kom je niet voor hypotheekrenteaftrek in aanmerking. Voor de bestaande hypotheek gelden nog de oude regels. Had je bijvoorbeeld nog een aflossingsvrije hypotheek die voor 31 december 2012 is afgesloten, dan mag je die tot maximaal 50 procent van de woningwaarde meenemen in de nieuwe hypotheek.
Hogere maandlasten na scheiding
De nieuwe regels hebben als gevolg dat je alleen nog maar een annuiteitenhypotheek of lineaire hypotheek kunt afsluiten. Hypotheekvormen zoals aflossingsvrije hypotheken, spaarhypotheken of beleggingshypotheken zijn eigenlijk niet interessant meer, omdat je alleen maar hypotheekrenteaftrek krijgt alsof je annuitair of lineair zou aflossen.
Die regels maken het overnemen van de hypotheek bij een scheiding er financieel niet makkelijker op. De overblijvende partner moet nu niet alleen de volle mep aan hypotheeklasten betalen, maar heeft over het nieuwe hypotheekdeel hogere maandlasten dan bijvoorbeeld bij een aflossingsvrije hypotheek. Bovendien moet de nieuwe hypotheek in maximaal dertig jaar worden afgelost.
Je kunt overigens pas na een scheiding een nieuwe hypotheek afsluiten als de rechter de scheiding officieel heeft uitgesproken en het echtscheidingsconvenant is getekend. Pas dan kan de notaris de woning op naam van de achtergebleven ex zetten. Pas als het huis niet meer op jouw naam staat, ben je als vertrekker niet meer hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheek. Tot die tijd blijft ook de vertrekkende ex-partner aansprakelijk voor de betaling van de hypotheek, ook al woon je inmiddels elders.
Nationale Hypotheek Garantie en scheiding
Bij een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie kijkt de NHG bij een scheiding ook naar de leennormen. Maar hypotheekadviseurs zien dat de NHG hogere leennormen hanteert als er na de scheiding een restschuld dreigt, dan de leennormen die voor nieuwe hypotheekaanvragen worden toegepast.
Vereniging Eigen Huis ziet dat banken bij een scheiding waarbij een hypotheek met NHG gemoeid is, bereid zijn te kijken naar het inkomen en het werkelijke uitgavenpatroon van de achterblijvende partner. Ze kijken dan minder naar de strikte leennormen. Daardoor kan de achterblijvende ex vaak meer lenen, zeker als er sprake is van een flinke overwaarde.
Hypotheek met verhuisregeling
Heb je een hypotheek met verhuisregeling en ga je daadwerkelijk verhuizen? Ook dan is een hypotheek voor je nieuwe huis nog geen ‘appeltje eitje’. De hypotheekverstrekker behandelt je gewoon als een nieuwe klant en kijkt volgens de meest recente acceptatiecriteria naar jouw situatie. En het kan gebeuren dat je inkomen na de scheiding te laag is om voor een hypotheek in aanmerking te komen. Dan heb je dus niets aan de verhuisregeling in uw bestaande hypotheek.
Hoofdelijke aansprakelijkheid hypotheek na scheiding
En er is nog iets om rekening mee te houden. Banken willen vertrekkende ex-partners maar moeilijk ontslaan van de hoofdelijke aansprakelijkheid die beiden bij het tekenen van de hypotheek in het verleden zijn aangegaan. Zelfs als er nog sprake is van een overwaarde en de blijvende ex-partner kan de nieuwe hypotheeklasten betalen, doen banken moeilijk als het gaat om het schrappen van de hoofdelijke aansprakelijkheid na een scheiding, blijkt uit klachten die zijn binnengekomen bij Vereniging Eigen Huis.
Let er dus als vertrekkende ex-partner op dat de hypotheekverstrekker jouw hoofdelijke aansprakelijkheid van de hypotheekakte haalt. Anders kan een eventuele betalingsachterstand van degene die in het huis blijft wonen, op jou verhaald worden. Bovendien wordt het voor de vertrekkende ex-partner lastiger om een hypotheek voor zijn of haar nieuwe huis te krijgen.
Nationale Hypotheek Garantie en je scheiding
Heb je een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie (NHG)? Veel mensen denken dat de NHG altijd uitkeert als er na een scheiding een restschuld overblijft, maar dat is niet zo. Kwijtschelding bij een restschuld vindt alleen plaats als je allebei als schuldenaar bent aangemerkt op de hypotheek. Was je in gemeenschap van goederen getrouwd, maar staat de hypotheek slechts op één naam? Ook dan verleent NHG geen kwijtschelding.
Hypotheek na scheiding: kapitaalverzekeringen
Bij een scheiding is de hypotheek niet het enige financiële hoofdpijnpunt. Ook allerlei constructies om kapitaal en pensioen op te bouwen, moeten verdeeld worden. Neem daarom een goede adviseur in de arm. Hij of zij kent de regels en, minstens zo belangrijk, is emotioneel niet zo bij de zaak betrokken als de scheidende partners.
Overlijdensrisicoverzekering na je scheiding
Wat veel mensen niet weten is dat je bij een scheiding ook moet nadenken over een overlijdensrisicoverzekering. Die moet je tegelijk met de alimentatie regelen. Een alimentatie stopt namelijk direct als de ex-partner overlijdt. Een overlijdensrisicoverzekering kan dat inkomensverlies opvangen. Zo blijven je ex-partner en je kinderen verzorgd achter. Lees meer over een overlijdensrisicoverzekering en je scheiding.
“Scheiding en hypotheek moet hoger op de agenda”
NHG-bestuurder Carla Muters roept hypotheekadviseurs op om het onderwerp scheiden hoger op de agenda te zetten. “Het is wenselijk om scheiden en de mogelijke gevolgen daarvan standaard aan bod te laten komen in een adviesgesprek. Samen een huis kopen is een bijzondere mijlpaal. Op zo’n moment is een scheiding bij 80% van de stellen niet top of mind”, zegt Muters. “Het bespreken van de mogelijke consequenties kan zelfs onprettig voelen. De adviseur speelt hierin een cruciale rol; hij kan dit belangrijke onderwerp vanuit een neutrale adviesrol ter sprake brengen.”
